Dirk China
Dirck Gerritszoon Pomp, bijgenaamd Dirk China (1544-1608) was een Nederlands zeevaarder en ontdekkingsreiziger. In 1585 bezocht hij voor de tweede keer Japan en legde als een van de eersten nadruk op de winstgevende handel tussen China en Japan.
In 1555 kwam Pomp als elfjarige terecht in Lissabon voor een opleiding. Tussen 1566 en 1590 was hij in Portugese dienst als kanonnier; in 1568 voer hij uit naar India. In deze periode bezocht hij minstens tweemaal China en heeft daar zijn bijnaam aan te danken. In 1583 leerde hij in het Portugese Goa een stadsgenoot Jan Huygen van Linschoten kennen, die in de volgende jaren gebruik zou maken van Pomps kennis over de route naar China in de Itinerario. Nadat zijn Antwerpse vrouw op de Malabar was gestorven, besloot Pomp terug te keren naar zijn vaderland.
In 1592 werd zijn beschrijving van China in de Tresoor der Zeevaart uitgegeven.
‘In Sina woont seere goet volck ende is een landt seer ryck van Gout, Edel ghesteente, alderhande syde, Perlen, Perlemoer, Camfer, Quicksilver, Rhabarber, Goutdraet, Muscus ende van al dat men mach bedincken, iae al wildemen daer mede laden een schip van dryhondert last… D’inwoonders… hebben Afgoden als Duyuelen in hun kercken gheschildert die sy eeren. Sy laten hun nagels groeyen also lanck als sy mogen, mits dat sy gheen gheweere draghen moghen. D’inwoonders van desen lande zyn brassers, sy eten alderhande spyse, maer liever van een hont dan van eenich ander wiltbraet oft gedierte. Sy maecken henlieder wyn oft dranck van Rys, daerin sy hun drancken drincken: nochtans zyn sy cloecksinnighe lieden, die alle dinghen connen seer subtylyck ende scherpsinnich maecken‘.
In 1598 liet hij zich overhalen en voer hij mee op de expeditie van Jacques Mahu. Pomp werd na Mahu’s dood kapitein op de Blijde Boodschap. Nadat de schepen uit elkaar waren geraakt, dreef hij af naar het zuiden. Daar zou hij (in 1599), op 64° zuiderbreedte, land hebben gezien. Jacob le Maire beschrijft dit in 1616 aldus:
Door alle contrarie Winden is apparent dat Dirck Gerritsz, die ghebreck aan sijn Boeg-Spriet en Fockemast hadde, soo verre Suytwaerts is ghedreven, namelick op vier en tsestich graden besuyden de Straet, op die hoochte wesende, sach int Suyden leggen heel hooch Berchachtich Landt, vol Sneeuw, als het Landt van Noorweghen, heel wit bedeckt en strecktede hem al of het nae de Eylanden van Salomon wilde loopen.
Het is twijfelachtig of Dirck Pomp de Zuidelijke Shetlandeilanden heeft gezien, en als de ontdekker van deze eilanden voor de kust van Antarctica kan gelden. Een ander verslag geeft bijvoorbeeld aan dat men slechts tot 56° zuiderbreedte was gekomen en geeft ook geen ontdekt land aan.
Toen het schip vanwege een gebrek aan mondvoorraad de haven binnenliep van Valparaiso werd de bemanning gevangengenomen. Pomp verkocht zijn schip aan de Spanjaarden of het is in beslag genomen. Na zijn terugkeer in 1604 werd hij koopman in Enkhuizen. In 1606 zou hij opnieuw hebben getekend.
', '' ); ?>